1983

6 Απριλίου 1983

1. Το προφίλ του φοιτητή

Το έντονο παρασκήνιο του 1982 και η αδυναμία λήψης κοινών αποφάσεων από τις παρατάξεις λόγω αξεπέραστων διαφωνιών είχε ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του κύρους, της μαχητικότητας αλλά και της ενότητας των συνδικαλιστικών φορέων. Το φοιτητικό κίνημα φαίνεται διαιρεμένο, έτσι το διακύβευμα των εκλογών του 1983 ήταν η κυρίως η ενότητα, η ενεργοποίηση των παθητικών φοιτητών και η αύξηση του ποσοστού των ψηφισάντων. Ενώ αμετακίνητος στόχος του κινήματος είναι η θεσμικές δημοκρατικές αλλαγές.

Πέρα από το οξυμένο κλίμα στις παρατάξεις, τα αποτελέσματα της εκλογικής αυτής αναμέτρησης αναμένονταν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι ήταν η πρώτη αναμέτρηση που διεξάγονταν στα πανεπιστήμια μετά την ψήφιση και ισχύ του νόμου 1268/82 για τη δομή και λειτουργία του πανεπιστημίου.

Τα βασικά ιδεολογικά αλλά και πολιτικά χαρακτηριστικά του φοιτητή του 1983 όπως παρατηρούνται είναι τα εξής:

□ Αριστερά και προοδευτικά χαρακτηριστικά

□ Έντονα πολιτικοποιημένο και κομματικοποιημένο χαρακτήρα

□ Ζυμώσεις και αλλαγή κομματικών συσχετισμών

□ Παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων της χώρας και διατύπωση των απόψεων και των θέσεων της παράταξης.

□ Αυτή τη χρονιά το αίτημα ενός δημοκρατικότερου νόμου για τα ΑΕΙ αποτελεί ένα από τα το βασικά διακύβευμα αυτή της εκλογικής αναμέτρησης με αφορμή την ψήφιση και ισχύ του ν.1268/82.

□ Τονίζεται η επανασύνδεση του φοιτητικού με το λαϊκό κίνημα.

□ Διεθνιστικός χαρακτήρας, η αλληλεγγύη στους λαούς που δοκιμάζονταν από στρατιωτικά καθεστώτα και υποστήριξη λαϊκών και επαναστατικών κινημάτων.

□ Η ακτινοβολία και το κύρος της Δύσης χάνεται και ο αντιαμερικανισμός κυριαρχεί με διαδηλώσεις και κατ’ επέκταση αναβάθμισης του κύρους των αντιπάλων της Αμερικής στα μάτια των φοιτητών.

□ Η σφοδρότατη επιθυμία έκφρασης, διεκδίκησης και υπεράσπισης βασικών δικαιωμάτων όσον αφορά το Φ.Κ.

□ Αποκτά μια «νέα φωνή» μέσα από την Φ.Ε.Α.Π.Θ.

□ Και τέλος γίνεται προσπάθεια «επανασύνδεσης» ή και συνάντησης δύο διαφορετικών γενεών με διαφορετικές εμπειρίες και ακούσματα. Συγκεκριμένα οργανώνεται η συνάντηση της «γενιάς του 1-1-4» με τους φοιτητές του τρέχοντος έτους πανελλαδικά.

2. Πορεία προς τις εκλογές

Το έντονο προεκλογικό κλίμα για άλλη μια φορά συνεχίζεται, πρόκειται για το θέμα των διαβουλεύσεων για τις αμερικανικές βάσεις. Οι συζητήσεις για τις βάσεις πολλές φορές έφταναν σε αδιέξοδο και άλλες φορές προχωρούσαν ταχύτατα χωρίς ωστόσο – σε αρχικό τουλάχιστον στάδιο – να υπάρχει ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση δημιουργώντας ένα κλίμα ανασφάλειας όπως καταγράφεται από τις εφημερίδες της εποχής. Οι συγκεντρώσεις και οι πορείες είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό της εποχής τόσο πανελλαδικά όσο και στη Θεσσαλονίκη. Εσωτερικά, τα προβλήματα συνεχίζονται με την οικονομική κρίση, το θέμα των βάσεων και τις συγκρούσεις των κομμάτων στο κοινοβούλιο. Ενώ παράλληλα η Ν.Δ. φαίνεται να αντιμετωπίζει και εσωκομματικά προβλήματα που πιθανότατα να επηρέασαν με τη σειρά τους τις σχέσεις στο εσωτερικό της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ.

3. Φοιτητικός λόγπς, παρατάξεις και η ιδεολογική τους ταυτότητα

ΑΡΧΙΚΑ	ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ	ΕΤΟΣ	ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Α.Κ.	Αγωνιστικές Κινήσεις	1983	πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ μ-λ
Α.Σ.	Αριστερές Συσπειρώσεις		σχήμα που προέκυψε από τη συνεργασία του Δημοκρατικού Αγώνα - Β' πανελλαδικής με άλλα μικρότερα σχήματα και ανεξάρτητες ομάδες της ριζοσπαστικής Αριστεράς
Δ.Ε.	Δημοκρατική Ενότητα		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ εσωτ.
Δ.Α.Π. –Ν.Δ.Φ.Κ.	Δημοκρατική Ανανεωτική Πορεία - Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση		πρόσκειται ιδεολογικά στην Νέα Δημοκρατία
Π.Α.Σ.Π.	Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΠΑΣΟΚ
Π.Σ.Κ.	Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Κίνηση		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ
Χ.Σ.Κ.	Χριστιανοσοσιαλιστική Κίνηση		πρόσκειται ιδεολογικά στη Χριστιανική Δημοκρατία

Φοιτητικός λόγος

ΔΑΠ-ΝΔΦΚ

Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ[1] αναγνωρίζει στο ν.1268/82 τον εκσυγχρονιστικό του χαρακτήρα. Αλλά σύμφωνα πάντα με την παράταξη, οι ρυθμίσεις του χάνονται μέσα στη φιλοσοφία της κομματικής παρέμβασης, της παραβίασης της αυτονομίας και της αυτοτέλειας των Πανεπιστήμιων. Στόχος τους ο πλουραλισμός απόψεων μέσα στα όργανα λήψης των αποφάσεων. Το βασικό σύνθημα[2] «στο δρόμο για τη δημοκρατία και την ανανέωση, ενάντια στο μονοκομματισμό».

ΠΚΣ

Σύμφωνα με την ΠΣΚ[3] ο νόμος περιέχει ρυθμίσεις κυρίως σε ότι αφορά την καθιέρωση της φοιτητικής συμμετοχής αν και δεν καλύπτουν την έκταση που διεκδικούσε το Φ.Κ. Ο νόμος δεν συνιστά μια αποφασιστική δημοκρατική τομή. Στόχος η δημοκρατική αναμόρφωση του περιεχομένου και των προγραμμάτων σπουδών για τη δημιουργία τομέων στις σχολές. Για την προώθηση αυτών των θέσεων θα παίξει ρόλο η φοιτητική συμμετοχή όσο αυτή στηρίζεται στο μαζικό κίνημα Το βασικό σύνθημα «Τίποτα δε χαρίζεται όλα καταχτιούνται με ενότητα και πάλη μαζική».

ΠΑΣΠ

Η υποστήριξη στο ν.1268/82 και αυτό που επιτυγχάνεται από αυτόν είναι ο κοινωνικός έλεγχος των ΑΕΙ, η συμμετοχή των φοιτητών στα όργανα λήψης αποφάσεων, νέα εκσυγχρονισμένα προγράμματα και περιεχόμενα σπουδών και ο εκδημοκρατισμός των δομών και της λειτουργίας του Πανεπιστημίου. Στόχος[4] η αναζήτηση νέων ζωντανών λειτουργιών συμμετοχής, οργάνωσης και δράσης. Το βασικό σύνθημα «Αμφισβητούμε και δημιουργούμε, αγωνιζόμαστε και συμμετέχουμε για ένα δημοκρατικό Πανεπιστήμιο στην υπηρεσία της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της Αυτοδύναμης Ανάπτυξης»

[1] Βλ. Έθνος 3/4/1983 και Ελευθεροτυπία 5/4/1983.

[2] Για τα συνθήματα των παρατάξεων σε πανελλαδικό επίπεδο βλ. Έθνος 3/4/1983.

[3] Βλ. Έθνος 3/4 & 5/4/1983 και Ελευθεροτυπία 5/4/1983.

[4] Βλ. Έθνος 3/4 & 5/4/1983 και Ελευθεροτυπία 5/4/1983.

4. Συσχετισμός παραταξιακών δυνάμεων – Συγκρούσεις με κομματικούς φορείς

Η Ανεξάρτητη Χριστιανική Φοιτητική Κίνηση του ΑΠΘ ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει στις επικείμενες εκλογές τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Και συγκεκριμένα οι λόγοι μιας τέτοια απόφασης οφείλεται στο ότι η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ είναι «η μόνη κίνηση που μάχεται τον μαρξισμό, αγωνίζεται για τα δίκαια αιτήματα της ορθόδοξης εκκλησίας και έχει αποδείξει σε όλους ότι σέβεται την προσωπικότητα κάθε φοιτητή που εκφράζει τα ιδεώδη του χριστιανισμού».

5. Η ημέρα διεξαγωγής των εκλογών

Με απόλυτη τάξη και ηρεμία για άλλη μια φορά πραγματοποιούνται οι φοιτητικές εκλογές με τους φοιτητές αλλά και σπουδαστές να διεκδικούν θεσμικές δημοκρατικές αλλαγές.

Οι κάλπες άνοιξαν στις 8 πμ και παρέμειναν ανοιχτές μέχρι τις 8 μμ. Οι φοιτητές που προσέρχονταν στις κάλπες για να ψηφίσουν έπρεπε να έχουν την αστυνομική και φοιτητική τους ταυτότητα. Η εκπροσώπηση για τους τομείς και τα τμήματα θα γίνει σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κάθε κάλπης χωριστά, ενώ η εκπροσώπηση στο διοικητικό συμβούλιο του φοιτητικού συλλόγου θα γίνει σύμφωνα με το αποτέλεσμα που θα προκύψει από την άθροιση όλων των ψηφοδελτίων.

Η ΦΕΑΠΘ και η ΕΦΕΕ κάλεσαν τους φοιτητές να προσέλθουν στις κάλπες για να εκφράσουν τη θέληση τους για τη συνέχιση της δημοκρατικής πορείας του φοιτητικού κινήματος. Ο «Ρήγας Φεραίος» υποστήριξε ότι οι εκλογές διεξάγονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Α.Ε. διότι έχει ψηφιστεί ο νόμος αλλά η κυβέρνηση δε προχωρά σε ώριμες και αναγκαίες αλλαγές για το ξεπέρασμα της βαθιάς εκπαιδευτικής κρίσης για τη λύση των κρίσιμων προβλημάτων. Και η σπουδάζουσα ΚΟΔΗΣΟ ακολουθεί στο ίδιο κλίμα τονίζοντας ότι δεν έχει γίνει τίποτα για να βελτιωθεί η κατάσταση στην Α.Ε. Και η ΕΔΑ αναφέρει σε δική της ανακοίνωση ότι θα υποστηρίξει τις ΑΣ.

Τα αποτελέσματα των εκλογών έτσι όπως προκύπτουν από τους φοιτητικούς συλλόγους της κάθε σχολής είναι τα εξής:

Σχολές/Τμήμα	Ψηφίσαντες	Α.Κ.	Α.Σ.	Δ.Α.-Δ.Ε.	ΔΑΠ-ΝΔΦΚ	ΠΑΣΠ	ΠΣΚ	ΧΣΚ	ΑΛΛΟΙ
Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών	730	19	45	99	157	190	189	0	0
Τμήμα Μηχανολόγων και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών	768	0	49	99	119	183	199	25	27[1]
Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων	312	8	0	55	56	67	97	0	16
Τμήμα Αρχιτεκτόνων	376	0	34	109	39	48	110	0	0
Τμήμα Χημικών Μηχανικών	320	0	11	0	46	62	92	0	82[2]
Ιατρική	1.440	11	98	163	346	323	322	0	113[3]
Οδοντιατρική	735	4	42	96	173	193	144	0	22
Κτηνιατρική	443	0	36	37	111	130	95	0	12
Γεωπονίας	523	8	37	42	90	103	186	0	3
Δασολογικό	348	5	31	32	47	90	129	0	0
Γεωλογικό	278	19	0	31	53	81	60	10	8
Νομική	1.750	28	0	320	376	518	365	35	22
Οικονομικό	1.246	24	0	173	244	403	322	0	34
Φιλοσοφική	2.002	36	0	405	357	445	585	51	32
Θεολογική	719	0	0	45	133	126	100	0	285
Χημικό	494	25	0	58	69	110	152	0	60[4]
Βιολογικό	330	12	26	63	43	59	111	0	0
Μαθηματικό	740	0	0	116	90	193	255	30	0
Φυσικό	796	0	71	117	137	191	201	26	11
Φαρμακευτική	378	50	0	20	91	93	85	0	13
Α.Β.Σ.Θ.	2.115	0	60	320	41	559	598	0	100
Ε.Α.Σ.Α.	631	0	0	57	120	198	236	0	0
ΣΥΝΟΛΟ	17.474	249	540	2.458	3.312	4.365	4.633	177	869

Τα αποτελέσματα είχαν μεγάλη σημασία γιατί με αυτό τον τρόπο επιβεβαιώνονταν η επιδοκιμασία ή η αποδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής κυρίως όσον αφορά με την παιδεία. Νικητής για άλλη μια χρονιά η ΠΣΚ διατηρώντας σταθερά τα ποσοστά της στα περσινά επίπεδα. Ακολουθεί η ΠΑΣΠ με μια μικρή μείωση αλλά διατηρεί τη δεύτερη θέση. Αξιοσημείωτη είναι η άνοδος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες και η πτώση των Αριστερών Συσπειρώσεων. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στην Ιατρική η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ κέρδισε τις περισσότερες ψήφους σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά που είχε επικρατήσει η ΠΑΣΠ. Αυτή τη χρονιά καταγράφηκε και αύξηση του αριθμού των ψηφισάντων καθώς ψήφισαν 1.240 φοιτητές παραπάνω ωστόσο το ποσοστό συμμετοχής στη Θεσσαλονίκη κυμάνθηκε στο 59,2%. Για άλλη μια χρονιά το χαμηλότερο ποσοστό αποχής καταγράφηκε στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών (15,8%), Αγρονόμων-Τοπογράφων (18,6%) και το Χημικό (21,1%) ενώ το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στη Α.Β.Σ.Θ. (42,6%) και στη Φιλοσοφική (49,5%).

1. ΦΕΑΠΘ

Το 4^ο Συνέδριο ξεκίνησε στις 12 Απριλίου και τελείωσε στις 24 Απριλίου του 1983. Στο συνέδριο συμμετείχαν 217 σύνεδροι που εκπροσωπούσαν 20 φοιτητικούς συλλόγους. Το εκλογικό μέτρο της ΦΕΑΠΘ προέκυψε από το πηλίκο της διαίρεσης του αριθμού των εγγεγραμμένων στους καταλόγους δια του αριθμού των εκπροσώπων που δικαιούνται να στείλουν στο συνέδριο.

Οι βασικοί άξονες που τέθηκαν ήταν η αναλογική εκπροσώπηση και η στήριξη στις διαδικασίες των συλλόγων ενώ βασική προϋπόθεση για τη δράση και την ανάπτυξη του Φ.Κ. είναι η περιφρούρηση της ενότητας μέσα από τον πολιτικό διάλογο. Το πρόγραμμα δράσης που θα πρέπει να αναπτύξουν οι φοιτητικοί σύλλογοι αφορά:

□ την παρέμβαση στο περιεχόμενο και την παροχή γνώσης

□ την κατάρτιση νέων προγραμμάτων σπουδών που θα εξυπηρετούν τις εθνικές, λαϊκές και κοινωνικές ανάγκες στην κατεύθυνση της αυτοδύναμης οικονομικής ανάπτυξης της χώρας

□ και την ανάπτυξη ενός ευρύτερου προγραμματισμού στα κοινωνικά, λαϊκά, πολιτιστικά και πολιτικά προβλήματα με την ενεργοποίηση των φοιτητών μέσα από επιτροπές μελέτης με συζητήσεις, με διευρυμένες διαδικασίες και λειτουργίες του συλλόγου, με τη διοργάνωση διαφόρων οργανώσεων κλπ.

Το πρόγραμμα δράσης υπερψηφίστηκε από ΠΣΚ, ΠΑΣΠ και Δημοκρατική Ενότητα ωστόσο δεν υπήρξε συμφωνία για την πολιτική απόφαση δηλαδή το πολιτικό ντοκουμέντο.

Οι έδρες κατανεμήθηκαν ως εξής:

Φοιτητική παράταξη	Έδρες
ΠΣΚ	4
ΠΑΣΠ	4
ΔΑ-ΔΕ	3
ΔΑΠ-ΝΔΦΚ	3
Αριστερές Συσπειρώσεις	1

Οι κυρίαρχες παρατάξεις (ΠΣΚ και ΠΑΣΠ) φαίνεται να διατηρούν σχετικά σταθερή τη δύναμη τους ωστόσο σε αυτό το συνέδριο εμφανίζονται καινούριες φοιτητικές παρατάξεις και η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ συμμετέχει αυτή τη φορά στο συνέδριο.

[1] Πρόκειται για την Τ.Σ.Α.ΑΦ.

[2] Αφορά την Α.Κ.Χ.Μ.

[3] «Ανεξάρτητος» έλαβε 76, «Αγωνιστική Πρωτοβουλία» 28, «Απόγνωση» 6και «Σ.Φ.Π». 3 ψήφοι.

[4] «ΑΦΟΚ» 23, «Ανεξάρτητος» 25 και «Πρωτοβουλία» 12.