1975

15 Δεκεμβρίου 1975

1.Το προφίλ του φοιτητή

Ο/η φοιτητής/τρια είναι πλέον το πιο αναγνωρίσιμο μέλος της ελληνική κοινωνίας του 1975. Συνεχίζει να είναι μια δυναμική παρουσία που διεκδικεί και μάχεται για τα δικαιώματα του αλλά και για τα δικαιώματα των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων εντός και εκτός συνόρων. Τα αιτήματα του φοιτητικού κινήματος για την αποχουντοποίηση και τον εκδημοκρατισμό της παιδείας καθώς και του κράτους δεν έχουν επιτευχθεί αλλά βρίσκονται σε εξέλιξη και αυτή τη χρονιά. Συγκεκριμένα έχουν απομακρυνθεί καθηγητές που αποδεδειγμένα συνεργάστηκαν ή διορίστηκαν από το υπουργικό συμβούλιο της επταετίας και εκκρεμούν παραπομπές καθηγητών στο πειθαρχικό συμβούλιο.

Τα βασικά ιδεολογικά αλλά και πολιτικά χαρακτηριστικά του φοιτητή του 1975 όπως παρατηρούνται είναι τα εξής:

□       Έντονη ριζοσπαστικοποίηση με αριστερά χαρακτηριστικά

□       Έντονη παρουσία και παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων της χώρας και σαφέστατη διατύπωση των απόψεων και των θέσεων της παράταξης μέσα από προκηρύξεις  αλλά και συνθήματα.

□       Έντονος διεθνιστικός χαρακτήρας, η  αλληλεγγύη στους λαούς που δοκιμάζονταν από στρατιωτικά καθεστώτα και υποστήριξη λαϊκών και επαναστατικών κινημάτων.

□       Η ακτινοβολία και το κύρος της Δύσης χάνεται και ο αντιαμερικανισμός  κυριαρχεί με διαδηλώσεις και κατ’ επέκταση αναβάθμισης του κύρους των αντιπάλων της Αμερικής στα μάτια των φοιτητών.

□       Το έντονο αίσθημα της καταπίεσης και η σφοδρότατη επιθυμία έκφρασης, διεκδίκησης και υπεράσπισης βασικών δικαιωμάτων.

□       Και αποκτά μια «νέα φωνή» και μια νέα μορφή νομιμοποίησης του κινήματος μέσα από τους  νόμιμους αντιπρόσωπους που εκλέχθηκαν με δημοκρατικές διαδικασίες.

2.Συσχετισμός παραταξιακών δυνάμεων – Συγκρούσεις με κομματικούς φορείς

Το 1975 υπήρξε μια εποχή πολιτικών ζυμώσεων και ανακατατάξεων τόσο στα εσωτερικά των κομμάτων όσο και στις πολιτικές νεολαίες τους. Επομένως ήταν σαφές ότι σε μια εποχή έντονης πολιτικοποίησης αλλά και μιας ακμάζουσας κομματικοποίησης οι αλλαγές, οι συγκρούσεις και οι διαφωνίες στις κομματικές νεολαίες είχε αντίκτυπο και στις φοιτητικές παρατάξεις. Οπότε σε περιπτώσεις διαγραφών ή και εθελούσιας απομάκρυνσης από τον κομματικό φορέα οδηγούσε στη δημιουργία καινούριων πολιτικών σχηματισμών καθώς και στη σύναξη νέων συνεργασιών με ιδεολογικά προσκείμενες παρατάξεις. 

 Συγκεκριμένα η Δημοκρατική Συνδικαλιστική Κίνηση με τον Δημοκρατικό Αγώνα, την Ανεξάρτητη Σπουδαστική Παράταξη, Δημοκρατική Συνδικαλιστική Παράταξη και άλλες μικρότερες παρατάξεις συνθέτουν ένα ενιαίο συνδικαλιστικό σχήμα: «Δημοκρατική Ενότητα».

Ενώ στους κόλπους της Πανελλήνιας Αγωνιστικής Φοιτητικής Σπουδαστικής Παράταξης ανακοινώνεται στις 11 Δεκεμβρίου ότι ένας αριθμός φοιτητών που ανήκαν στην εν λόγω παράταξη, αυτονομήθηκαν και ίδρυσαν την Ανεξάρτητη Σπουδαστική Παράταξη (ΑΣΠ). Τα άτομα αυτά ανήκαν ιδεολογικά στον αντίστοιχο κομματικό φορέα που προέρχονταν από την Δημοκρατική Άμυνα. Οι διαφωνούντες καταγγέλλουν την παραβίαση των δημοκρατικών ελευθεριών και της αυτονομίας στο μαζικό χώρο από τη νεολαία του ΠΑΣΟΚ. Στις προκηρύξεις που κυκλοφόρησαν εκείνες τις μέρες γίνεται λόγος για τον ένα φοιτητικό κίνημα συνδεδεμένο με το λαϊκό και ότι στόχος τους είναι η προώθηση της ενότητας του φοιτητικού κινήματος. Βέβαια οι διαγραφές αυτές δεν ήταν ένα γεγονός ανεξάρτητο από τον κομματικό φορέα του ΠΑΣΟΚ. Το πρώτο εξάμηνο του 1975 έχει καταγραφεί ως η κρίση της «Δημοκρατικής Άμυνας» με τη διαγραφή στελεχών που ανήκαν σε αυτή καθώς τέθηκε το ζήτημα της δημοκρατικής οργάνωσης του κόμματος και αμφισβήτησης του αρχηγικού του χαρακτήρα.  

3.  Πορεία προς τις εκλογές

Ο προεκλογικός άνεμος σε αυτές τις εκλογές είναι επιβαρυμένος από πολλές πολιτικές εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο διεθνή. Ένα από τα σημαντικότερα ήταν οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο στον ελληνικό εναέριο χώρο λόγω των ενεργειών της ελληνικής κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο της. Οι προκλήσεις αυτές δεν άργησαν να λάβουν υψηλούς τόνους οδηγώντας τις δύο χώρες στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν οι αύξηση των αμυντικών δαπανών της Ελλάδας κατά 30%. Επιπλέον την ίδια εποχή ξεκινούν οι διαβουλεύσεις και συναντήσεις του  πρωθυπουργού για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και τις προσπάθειας δημιουργίας από μέρους της ελληνικής πλευράς ενός Βαλκανικού προτύπου ειρηνικής συμβίωσης. Εσωτερικά καταρτίζεται το νομοσχέδιο για το φοιτητικό κίνημα και  καθηγητές και διοικητικοί υπάλληλοι των ΑΕΙ απεργούν ενώ παράλληλα συζητείται το προσφυγικό ζήτημα της Κύπρου. Και τέλος διεξάγεται η πολύκροτη δίκη (16/10 – 30/12) των υπαίτιων του δικτατορικού καθεστώτος όπου και ζωντανεύουν οι μνήμες από τις τραγικές στιγμές που έζησε το ελληνικό έθνος.

Βέβαια παρά το ήρεμο κλίμα – όσον αφορά το ΑΠΘ – των πρώτων μεταπολιτευτικά φοιτητικών εκλογών, ο υπουργός παιδείας Π. Ζέπος δύο μέρες πριν τις επικείμενες αρχαιρεσίες δήλωσε ότι εύχεται να προσέλθουν στις κάλπες όσο το δυνατό περισσότεροι φοιτητές μέσα σε ένα ήρεμο, ψύχραιμο και αδιάβλητο κλίμα γιατί διαφορετικά «θα έχωμεν απαράδεκτων παρωδίαν» όπως χαρακτηριστικά τόνισε.

4.    Οι παρατάξεις και η ιδεολογική τους ταυτότητα