1996

28 Μαρτίου 1996

1. Το προφίλ του φοιτητή

Το έντονο φθινόπωρο που προηγήθηκε λόγω των αλλαγών που επιχειρήθηκαν από το ομώνυμο υπουργείο στο σύστημα των συγγραμμάτων αναζωπύρωσε την ελπίδα για ένα δυναμικό και μαχητικό κίνημα αλλά για άλλη μια φορά το κίνημα υποχώρησε μετά από την αλλαγή στάσης του Υπουργείου.

Τα βασικά ιδεολογικά αλλά και πολιτικά χαρακτηριστικά του φοιτητή του 1996 όπως παρατηρούνται είναι τα εξής:

□ Αριστερά και προοδευτικά χαρακτηριστικά.

□ Στροφή σε μια συντηρητική και νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση.

□ Εμφάνιση Ανεξάρτητων παρατάξεων.

□ Έντονα κομματικοποιημένο και λιγότερο πολιτικοποιημένο χαρακτήρα.

□ Παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων της χώρας, αν και σταδιακά το Φ.Κ. περιστρέφεται κυρίως γύρω από τα δικά του εσωτερικά προβλήματα.

□ Διεθνιστικός χαρακτήρας, η αλληλεγγύη στους λαούς που δοκιμάζονταν από στρατιωτικά καθεστώτα και υποστήριξη λαϊκών και επαναστατικών κινημάτων.

□ Η ακτινοβολία και το κύρος της Δύσης χάνεται και ενισχύεται ο αντιαμερικανισμός.

□ Η σφοδρότατη επιθυμία έκφρασης, διεκδίκησης και υπεράσπισης βασικών δικαιωμάτων όσον αφορά το Φ.Κ.

2. Πορεία προς τις εκλογές

Έντονες ζυμώσεις παρατηρούνται στο εσωτερικό των ελληνικών κομμάτων με την προετοιμασία και την διεξαγωγή των συνεδρίων του ΠΑΣΟΚ, του Συνασπισμού Αριστεράς και Προόδου (εκλογή Ν. Κωνσταντόπουλου στη θέση του προέδρου του ΣΥΝ) και του ΚΚΕ αντίστοιχα που διενεργήθηκαν λίγο πριν τις φοιτητικές εκλογές. Ενώ έχει ήδη ξεκινήσει χωρίς προβλήματα η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν για άλλη μια φορά έχουν δημιουργήσει τεταμένη ατμόσφαιρα λόγω των εναέριων παραβιάσεων από τα τουρκικά αεροσκάφη ενώ αργότερα αναβάλλεται το προγραμματισμένο ταξίδι του έλληνα πρωθυπουργού Α. Παπανδρέου στην Άγκυρα παρά την πρόταση του Μεσούτ Γιλμάζ. Το ζήτημα το Σκοπίων και συγκεκριμένα αυτό της ονομασίας είναι επίσης ένα θέμα με έντονες διακυμάνσεις, με τα πολιτικά κόμματα συγκρούονται μεταξύ τους αλλά και εσωτερικά με πολλούς βουλευτές να υιοθετούν διαφορετική στάση από αυτή του κομματικού τους φορέα.

3. Φοιτητικός λογός, παρατάξεις και η ιδεολογική τους ταυτότητα

ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ		ΕΤΟΣ	ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Α.Κ.	Αριστερές Κινήσεις	1996	μετεξέλιξη της ΠΠΣΠ κ πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ (μ -λ)
Δ.Α.Π. –Ν.Δ.Φ.Κ.	Δημοκρατική Ανανεωτική Πορεία - Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση		πρόσκειται ιδεολογικά στην Νέα Δημοκρατία
Ε.Α.Α.Κ.	Ενιαίες Ανεξάρτητες Αριστερές Κινήσεις		διάφορα πολιτικά σχήματα συνεργασίας των διαγραμμένων της ΚΝΕ (Νέο Αριστερό Ρεύμα) με το Δημοκρατικό Αγώνα (ΚΚΕ εσωτ.- Ανανεωτική Αριστερά) κ σε ορισμένες σχολές με τις Αριστερές Συσπειρώσεις και άλλα σχήματα.
Ε.Α.Φ.	Ένωση Ανεξάρτητων Φοιτητών		δεν πρόσκειται σε κανένα κομματικό φορέα η Ένωση Ανεξάρτητων αφορά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Ε.Σ.Ο.Φ.	Επαναστατικές Σοσιαλιστικές Ομάδες Φοιτητών		πρόσκειται στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα
Ν.Ορίζ.	Νέοι Ορίζοντες		πρόσκειται ιδεολογικά στην Πολιτική Άνοιξη
Π.Α.Σ.Π.	Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΠΑΣΟΚ
Π.Κ.Σ.	Προοδευτικές Κινήσεις Συνεργασίας		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ μετά την αποχώρηση του από τον ενιαίο Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου

Φοιτητικός λόγος

ΔΑΠ-ΝΔΦΚ

Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ[1] Θεσσαλονίκης τάσσεται υπέρ της συμμετοχής, της σύγκρουσης, της αναβάθμισης, των μεταπτυχιακών, της σύνδεσης του πανεπιστημίου με την κοινωνία, την επαγγελματική αποκατάσταση καθώς και την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών. Ζητούν[2] την αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση διεκδικώντας το 5% του ΑΕΠ για την παιδεία και οι οικονομικοί αυτοί πόροι θα προκύψουν από την ιδιωτικοποίηση κρατικών οργανισμών και επιχειρήσεων και το πάγωμα των διορισμών στο δημόσιο. Επίσης, προτείνουν την σύνδεση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με την οικονομία της αγοράς, ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και μερική κατάργηση της δωρεάν παιδείας σε συνδυασμό με ένα σύστημα υποτροφιών. Τέλος ζητούν την κατάργηση του ενός συγγράμματος. Σύνθημα[3] «πρώτη και καλύτερη» και «αντιπαράθεση του χθες με το αύριο».

Ένωση Ανεξάρτητων

Η Ένωση Ανεξάρτητων[4] ιδρύθηκε στα μέσα Οκτωβρίου του 1995 στη Θεσσαλονίκη από 18 ανεξάρτητες παρατάξεις του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας. Σκοπός αυτής της κίνησης ήταν ο εκσυγχρονισμός, η ανάπλαση και η πρόοδος της κοινωνίας μέσα από το φοιτητικό κίνημα και ότι το κίνημα θα γίνει συνδιαμορφωτής πολιτικών αποφάσεων. Οι θέσεις της νέας αυτής παράταξης είναι:

□ H προστασία των δημοκρατικών θεσμών, των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων

□ Η πίστη στην αναγκαιότητα της αυτοδιοίκησης και της αυτόοργάνωσης της πανεπιστημιακής κοινότητας

□ Η ισοπολιτεία και η παραγωγή της συμμετοχικής δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα

□ Η πίστη στην αξία της ελευθερίας του ατόμου

□ Η αντίθεση σε κάθε μορφής ιδεολογίας και η ολόψυχη ενίσχυση προσπάθειας περίσωσης του.

ΕΑΑΚ

Η ΕΑΑΚ[5] προτείνει την αυτοοργάνωση των φοιτητών πέρα από την «γραφειοκρατία της ΕΦΕΕ». Σύνθημα[6] «η σύγκρουση άρχισε και συνεχίζεται ενάντια σε πιστωτικές μονάδες, ΕΣΥΠ, αξιολόγηση, στην εντατικοποίηση και τον αυταρχισμό στο πανεπιστήμιο επιχείρηση στην παιδεία του κέρδους».

Νέοι Ορίζοντες

Οι Ν. Ορίζοντες[7] υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του φοιτητή για το επιστημονικό του αντικείμενο αλλά και τη δημόσια και δωρεάν παιδεία πριν αλλά και μετά το πτυχίο. Υποστηρίζουν και προτείνουν τη διανομή των κονδυλίων για συγγράμματα στα ίδια τα πανεπιστήμια ώστε να κατανέμουν τα χρήματα ανάλογα με τιε ανάγκες τους. Εντύπωση προκαλεί επίσης η πρόταση για ένα κοινό υπερκομματικό ψηφοδέλτιο ώστε να μπορούν «οι φοιτητές να επιλέγουν πρόσωπα με ικανότητες και πίστη στα οράματα του φοιτητικού κινήματος».

ΠΑΣΠ

Η ΠΑΣΠ[8] Θεσσαλονίκης προτείνει και υποστηρίζει αυτή την χρονιά την πρακτική αναβάθμιση του ρόλου των συνδιοικητών οργάνων στα οποία συμμετέχουν φοιτητές και καθηγητές και την απεμπλοκή τους από το Υπουργείο Παιδείας. Υποστηρίζουν τη δημόσια και δωρεάν παιδεία και προτείνουν τη θεσμοθέτηση παγίου ελάχιστου ποσοστού επί του ΑΕΠ για την παιδεία, ορθολογική διαχείριση της περιουσίας του πανεπιστημίου, αναβάθμιση των βιβλιοθηκών, δημιουργία γραφείων σταδιοδρομίας στα πανεπιστήμια από καθηγητές και φοιτητές. Και τέλος ζητούν τη διεξαγωγή καταστατικού και όχι εκλογικού συνεδρίου της ΦΕΑΠΘ και της ΕΦΕΕ. Στόχος τους η επανάκτηση του κοινωνικού ρόλου και της κοινωνικής αποστολής του Πανεπιστημίου. Ενώ παράλληλα εξέφρασαν τη στήριξη τους στην εθνική προσπάθεια για την ειρήνη στα Βαλκάνια και την αναγόρευση της Θεσσαλονίκης σε μητρόπολη των Βαλκανίων. Σύνθημα[9] «Με κίνητρο το πάθος».

ΠΚΣ

Οι ΠΚΣ[10] καταγγέλλουν το πρόγραμμα σύγκλισης της ΕΕ από το οποίο απορρέουν σύμφωνα με τις δηλώσεις τους οι ρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας. Απορρίπτουν τα αυτοχρηματοδοτούμενα πανεπιστήμια και προτείνουν ένα μοντέλο ανάπτυξης που να συνάδει με τις ανάγκες τις κοινωνίας. Υπερασπίζονται τη δημόσια και δωρεάν παιδεία με αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης. Ζητούν[11] τη δημιουργία πανεπιστημιακού τυπογραφείου, τον εκσυγχρονισμό των βιβλιοθηκών, την αλλαγή προγράμματος σπουδών, μεταπτυχιακές σχολές ανοιχτές σε όλους, τον εκσυγχρονισμό του δικτύου υπολογιστών και τον κεντρικό σχεδιασμό της έρευνας. Και τέλος καταγγέλλουν[12] την ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, ΕΑΑΚ και ΠΑΣΠ για την κακή κατάσταση της ΦΕΑΠΘ. Σύνθημα[13] τους «συνεχίζουμε τον αγώνα ανυπότακτοι στις προσταγές των πολυεθνικών. Δυναμώνουμε την ΠΚΣ».

[1] Βλ. Θεσσαλονίκη 27-28/3/1996.

[2] Βλ. Ελληνικός Βορράς 24/3/1996 και Μακεδονία 28/3/1996.

[3] Βλ. Μακεδονία 17/3 & 28/3/1996 και για τις θέσεις της ΝΔ για την παιδεία βλ. Μακεδονία 28/3/1996.

[4] Βλ. Θεσσαλονίκη 18/10/1995 και βλ. Βλ. Αραβαντινός Δ., «1974-2001: το μεταπολιτευτικό φοιτητικό και συνδικαλιστικό κίνημα» στο Ι.Κ. Χασιώτης και Δ. Αραβαντινός (επιμ.) Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης στην αυγή του νέου αιώνα, διαχρονική πορεία εβδομήντα πέντε χρόνων, Θεσσαλονίκη 2002, σ.535.

[5] Βλ. Θεσσαλονίκη και Μακεδονία 28/3/1996.

[6] Βλ. Μακεδονία 17/3/1996.

[7] Βλ. Θεσσαλονίκη 27-28/3/1996 και Μακεδονία 28/3/1996.

[8] Βλ. Θεσσαλονίκη 16/3 & 27-28/3/1996, Ελληνικός Βορράς 24/3/1996 και Μακεδονία 28/3/1996.

[9] Βλ. Μακεδονία 17/3 & 28/3/1996.

[10] Βλ. Ριζοσπάστης 20/3/1996, Θεσσαλονίκη 27-28/3/1996 και Μακεδονία 28/3/1996.

[11] Βλ. Ριζοσπάστης 27/3/1996.

[12] Βλ. Θεσσαλονίκη 21/3/1996 και Ριζοσπάστης 23/3 & 24/3/ 1996.

[13] Βλ. Μακεδονία 17/3/1996.

4. Συσχετισμός παραταξιακών δυνάμεων – Συγκρούσεις με κομματικούς φορείς

Η ΠΑΣΠ κατηγόρησε τον Υπουργό Παιδείας Γ. Παπανδρέου για «αδράνεια τα τελευταία δυόμιση χρόνια» και για «τακτική έμμεσης ιδιωτικοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» και γενικότερα υπήρξε ένα έντονο κλίμα μεταξύ του υπουργείου και της ΠΑΣΠ.

Η Ένωση Ανεξάρτητων του ΑΠΘ και του ΠΑΜΑΚ ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας δεκαοχτώ ανεξάρτητων ομάδων που αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια νέα δύναμη στο χώρο των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης. Οι ομάδες που συμμετείχαν σε αυτή τη «νέα» κίνηση καταγράφονται αναλυτικά στον πίνακα.

Ανεξάρτητη Ομάδα	Σχολή/Ταμήμα
ΑΠΟΠΕΙΡΑ	Ανεξάρτητη Κίνηση Φιλολογίας
ΟΜΑΔΑ Ψ	Ψυχολογίας
DIE AYTONOMEN	Γερμανικής Φιλολογίας
Α.ΔΗ.Κ.	Ανεξάρτητη Δημοκρατική Κίνηση Νομικής
Μεγάλη Έκρηξη	Φυσικό
Σαρδανάπαλοι	Φυσικό
Μ.Α.Π.	Μαθηματικό
Μ.Κ.Δ.	Μαθηματικό
Ανεξάρτητη Πρωτοβουλία	Ιταλικής Φιλολογίας
The Independent	Αγγλικής Φιλοσοφίας
ΣΥ.ΠΟ.Μ.	Πολυτεχνείο
ΒΙΜ	Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ
Π.Ε.Ν.Α.	Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ
Ενιαία Φοιτητική Κίνηση	ΤΕΦΑΑ Σερρών
Ανεξάρτητη Κίνηση	ΤΕΦΑΑ Σερρών
Π.Ο.Ν.Τ.Ο.Σ.	ΠΑΜΑΚ
Βιολογική Διαφοροποίηση	Βιολογικό
Ε.Α.Κ.Ο.	Οδοντιατρική

Επιπρόσθετα, οι προσκείμενοι στον ΣΥΝ, για άλλη μια χρονιά δεν κατάφεραν να αυτονομηθούν και να ιδρύσουν της δική τους ανεξάρτητη παράταξη οπότε συμμετέχουν στις εκλογές συνεργαζόμενοι με ανεξάρτητους υποψηφίους. Ωστόσο οι νέοι αυτοί φαίνεται να εκφράζονται μέσω της ΕΡΑΣ (Εναλλακτικά Ριζοσπαστικά Αριστερά Σχήματα). Και τέλος εμφανίζεται μια νέα παράταξηπου είναι προσκείμενη στο νέο κομματικό σχηματισμό, τον Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (ΔΗΚΚΙ) του Δ. Τσοβόλα αλλά η φοιτητική αυτή παράταξη περιορίστηκε μόνο στις «μεγαλύτερες» σχολές του ΑΠΘ (Ιατρική, Φιλοσοφική και Νομική).

5. Ημέρα διεξαγωγής των εκλογών

Οι φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές μετά την αλλαγή ημερομηνίας πραγματοποιήθηκαν στις 28 Μαρτίου. Το υποτονικό προεκλογικό κλίμα λόγω απεργιών και της τριήμερης αγρίας που προηγήθηκε σηματοδότησε την ημέρα τον εκλογών. Αυτή τη φορά η διαδικασία εξελίχθηκε ομαλά και χωρίς τα προβλήματα της προηγούμενης χρονιάς.

Τα αποτελέσματα των εκλογών έτσι όπως προκύπτουν από τους φοιτητικούς συλλόγους της κάθε σχολής είναι τα εξής:

Σχολές/Τμήμα	Ψηφίσαντες	ΔΑΠ-ΝΔΦΚ	ΕΑΑΚ	Ν. Ορ.	ΠΑΣΠ	ΠΣΚ	ΑΛΛΟΙ
Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών	683	379	36	109	81	22	28
Τμήμα Μηχανολόγων και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών	686	269	65	34	140	37	63
Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων	254	87	20	3	61	48	28
Τμήμα Αρχιτεκτόνων	265	54	141	2	24	16	0
Τμήμα Χημικών Μηχανικών	350	99	38	14	74	2	99
Ιατρική	1.035	417	10	56	207	78	153
Οδοντιατρική	437	140	45	95	95	34	0
Κτηνιατρική	384	148	26	0	23	94	52
Γεωπονίας	722	366	0	49	116	35	127
Δασολογικό	269	181	0	2	44	26	0
Γεωλογικό	224	116	5	0	0	0	82
Νομική	1.136	531	7	217	212	19	108
Οικονομικό	579	225	59	17	154	44	13
Φιλολογίας	328	107	33	10	44	9	110[1]
Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής	112	30	4	6	38	6	20
Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	298	78	0	20	13	4	171
Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	180	109	0	0	23	20	19
Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας	169	18	0	0	0	9	128
Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	116	23	0	61	30	0	0
Ιστορικό- Αρχαιολογικό	361	82	25	72	126	28	21
Ψυχολογίας	129	85	20	1	5	1	10
Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης	149	47	4	2	37	26	25
Παιδαγωγικό προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης	90	52	0	0	22	11	0
Θεολογική- Ποιμαντική	602	236	0	64	82	7	131
Χημικό	331	89	53	12	98	25	0
Βιολογικό	213	78	0	0	58	21	41
Μαθηματικό	358	177	0	5	63	33	63
Φυσικό	437	92	58	13	43	86	120
Πληροφορικής	104	40	0	0	46	0	9
Φαρμακευτική	212	65	82	2	15	14	21
Τ.Ε.Φ.Α.Α.	610	343	35	4	136	39	42
Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ	95	0	0	0	0	0	29
Εικαστικό	75	0	0	0	0	24	51
ΣΥΝΟΛΟ	11.570	4.684	619	830	2.011	766	2.024

Τα ποσοστά αποχής έφτασαν το 60%-65% στο ΑΠΘ. Ενώ οι εγγεγραμμένοι φοιτητές σε πανελλαδικό επίπεδο φτάνουν τους 72.000 αλλά ωστόσο οι «ενεργοί» φοιτητές δηλαδή αυτοί που συμμετέχουν στα μαθήματα, τις εξεταστικές και είναι παρόντες στο χώρο του Πανεπιστημίου είναι περίπου 50.000. Έτσι σε πανελλαδικό επίπεδο ψήφισαν 42.105 με ποσοστό αποχής 42%. Στο ΑΠΘ ψήφισαν 11.570 με ποσοστό αποχής 59,1%. Η Φ.Ε.Α.Π.Θ. μετά από δύο χρόνια αδυναμίας έκδοσης κοινά αποδεκτών αποτελεσμάτων αυτή τη χρονιά ανταπεξήλθε στα καθήκοντα της και λίγες ώρες μετά την λήψη της διαδικασίας εξέδωσε τα αποτελέσματα για το ΑΠΘ. Αναλυτικότερα η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ έλαβε το 40,8% των ψήφων, η ΠΑΣΠ 17,5%, οι Νέοι Ορίζοντες 6,7%, η ΠΚΣ 6,6% και η ΕΑΑΚ 5.3%.

Στο Παιδαγωγικό η συμμετοχή μειώθηκε κατά 40% ενώ εξαίρεση αποτελέσαν η Γερμανική Φιλολογία και το Ιστορικό-Αρχαιολογικό παρουσιάζοντας αυξημένα ποσοστά συμμετοχής. Ενώ η Γεωτεχνική Σχολή αυτή τη χρονιά παρουσίασε το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής (58,9%).

[1] Πρόκειται για την «ΑΠΟΠΕΙΡΑ» που πρόσκειται στην Ένωση Ανεξάρτητων Φοιτητών με 110 ψήφους.

Ακαδ. έτος 1995-96

1996

28 Μαρτίου 1996