1991

8 Μαΐου 1991

1. Το προφίλ του φοιτητή

Τα ποσοστά αποχής στο ΑΠΘ παρουσίασαν αύξηση κατά 11% τις προηγούμενες εκλογές παρά τις προσπάθειες των παρατάξεων, των νεολαιών και των κομματικών στελεχών, που δε φαίνονται ικανοποιημένες όσον αφορά τα ποσοστά συμμετοχής.

Τα βασικά ιδεολογικά αλλά και πολιτικά χαρακτηριστικά του φοιτητή του 1991 όπως παρατηρούνται είναι τα εξής:

□ Αριστερά και προοδευτικά χαρακτηριστικά.

□ Στροφή σε μια συντηρητική και νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση.

□ Έντονα κομματικοποιημένο και λιγότερο πολιτικοποιημένο χαρακτήρα.

□ Παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων της χώρας, αν και σταδιακά το Φ.Κ. περιστρέφεται κυρίως γύρω από τα δικά του εσωτερικά προβλήματα.

□ Διεθνιστικός χαρακτήρας, η αλληλεγγύη στους λαούς που δοκιμάζονταν από στρατιωτικά καθεστώτα και υποστήριξη λαϊκών και επαναστατικών κινημάτων.

□ Η ακτινοβολία και το κύρος της Δύσης χάνεται και ενισχύεται ο αντιαμερικανισμός.

□ Η σφοδρότατη επιθυμία έκφρασης, διεκδίκησης και υπεράσπισης βασικών δικαιωμάτων όσον αφορά το Φ.Κ.

□ Αυξημένα ποσοστά αποχή στις εκλογές.

□ Σύνδεση του Πανεπιστημίου με την παραγωγική διαδικασία.

□ Και αποκτά μια «νέα φωνή» μέσα από την (Φ.Ε.Α.Π.Θ.) και μια νέα μορφή νομιμοποίησης του κινήματος μέσα από τους νόμιμους και «τοπικούς» αντιπρόσωπους που εκλέχθηκαν με δημοκρατικές διαδικασίες

2. Πορεία προς τις εκλογές

Η επανάληψη της δίκης του Κοσκωτά είναι κύριο θέμα της επικαιρότητας και η απόρριψη της έφεσης που κατέθεσε. Η τρομοκρατία συνεχίζει να απασχολεί μετά το τελευταίο χτύπημα της «17 Νοέμβρη» με ρουκέτα στα γραφεία της ΔΕΗ και την αστυνομία να κάνει έρευνες σε σπίτια που ανήκαν στην οργάνωση με επέκταση των ερευνών και στη Θεσσαλονίκη. Οι ζυμώσεις στο χώρο της αριστεράς συνεχίζονται με την σύγκρουση των δύο εσωτερικών ομάδων – αν μπορεί να ειπωθεί έτσι – των «συντηρητικών» από την μια και των «ανανεωτικών» από την άλλη. Η πιθανότητα της διάσπασης είναι έντονη αλλά γίνονται προσπάθειες προς αποφυγήν της. Και στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ καταγράφονται αναταράξεις και σενάρια διαγραφών αλλά τουλάχιστον στο χρονικό διάστημα που μελετάται δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια διαγραφή. Στο χώρο της παιδείας ο Α. Παπανδρέου κάνει μια νέα πρόταση διεξόδου από την κρίση. Αλλά και ο Συνασπισμός Αριστεράς και Προόδου «αναδιπλώνεται» σχετικά με το θέμα συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ καταλήγοντας ότι οι συνθήκες δεν ευνοούν κάτι τέτοιο ενώ η ανανεωτική πτέρυγα του ΕΑΡστρέφεται κατά του Συνασπισμού .

3. Πως βλέπουν οι φοιτητικές παρατάξεις την αποχή

Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ αποδίδει την κρίση στις στείρες κομματικές αντιπαραθέσεις και στην άγονη πολιτικολογία ενώ η ΠΑΣΠ ότι σε αυτή την κρίση έχει παίξει ρόλο και η κυβερνητική πολιτική αλλά οι νέοι με τις κινητοποιήσεις του χειμώνα δεν φαίνεται «να έχουν καταβληθεί από την ‘αρτηριοσκλήρυνση’ του νεοσυντηρισμού». Οι προσκείμενοι στο Συνασπισμό και οι ανεξάρτητοι φοιτητές αποδίδουν την κρίση στην απουσία διαλόγου και ενωτικών πρωτοβουλιών. Αντίθετα οι προσκείμενοι στο Νέο Αριστερό Ρεύμα διαφωνούν για την ύπαρξη κρίσης βασιζόμενοι στις κινητοποιήσεις του περασμένου χειμώνα. Και οι ΑΣ υποστηρίζουν ότι το ξεπέρασμα της κρίσης «βρίσκεται σε καλό δρόμο». Τέλος, η ΠΚΣ δίνει έναν τρόπο αντιμετώπισης της αποχής, τα δηλαδή τη λειτουργία αυτόνομων σχημάτων ώστε οι παρατάξεις θα «σταματήσουν να καταγράφουν κομματικά ποσοστά».

4. Φοιτητικός λόγος, παρατάξεις και η ιδεολογική τους ταυτότητα

ΑΡΧΙΚΑ	ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ	ΕΤΟΣ	ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Α.Κ.	Αγωνιστικές Κινήσεις	1991	μετεξέλιξη της ΠΠΣΠ κ πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ (μ -λ)
Α.Σ.	Αριστερές Συσπειρώσεις		πρόσκειται ιδεολογικά στη ριζοσπαστική και εξωκοινοβουλευτική Αριστερά
Δ.Α.Π. –Ν.Δ.Φ.Κ.	Δημοκρατική Ανανεωτική Πορεία - Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση		πρόσκειται ιδεολογικά στην Νέα Δημοκρατία
Π.Α.Σ.Π.	Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη		πρόσκειται ιδεολογικά στο ΠΑΣΟΚ
Ρ.Σ.	Ριζοσπαστικά Σχήματα[1]		διάφορα πολιτικά σχήματα συνεργασίας των διαγραμμένων της ΚΝΕ (Νέο Αριστερό Ρεύμα) με το Δημοκρατικό Αγώνα (ΚΚΕ εσωτ.- Ανανεωτική Αριστερά) κ άλλα μικρότερα πολιτικά σχήματα του ίδιου χώρου.
Π.Κ.Σ.	Προοδευτικές Κινήσεις Συνεργασίας		πρόσκειται ιδεολογικά στον ενιαίο Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου

Ο φοιτητικός λόγος

ΔΑΠ-ΝΔΦΚ

Το πρόγραμμα της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ περιλαμβάνει θέματα[1] όπως η σύνδεση των ΑΕΙ με την παραγωγική διαδικασία, άμεση λειτουργία των μεταπτυχιακών σπουδών και βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών. Η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ και αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Στόχος ο εκσυγχρονισμός των ΑΕΙ μέσα από την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σύνθημα[2] «για τα οράματα του μέλλοντος και τις ελπίδες της νεολαίας» και το «στείλε το μήνυμα σου παντού»[3].

ΠΑΣΠ

Η ΠΑΣΠ υποστηρίζει[4] ότι πρέπει να λυθεί το οικονομικό πρόβλημα των πανεπιστημίων, να προστατευτούν οι δημοκρατικές κατακτήσεις στην ανώτατη εκπαίδευση όπως η κατοχύρωση[5] του δημόσιου δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να αξιοποιηθούν τα προγράμματα της διεθνούς διαπανεπιστημιακής συνεργασίας. Προτείνουν και υποστηρίζουν την ανταλλαγή απόψεων για την συνδιαμόρφωση της διαδικασίας διαλόγου, δημόσια, ανεξάρτητα και αυτοδιοικούμενα ΑΕΙ, η σύνδεση των ΑΕΙ με την παραγωγική διαδικασία και αναμόρφωση του περιεχομένου των σπουδών. Ακόμα προτείνεται η καθιέρωση του θεσμού του εκπαιδευτικού συμβουλίου ανά ομάδα φοιτητών αλλά και η σύσταση ειδικής υπηρεσίας στο ΥΠΕΠΘ για την αξιοποίηση των Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού. Η ουσιαστικοποίηση και διεύρυνση του συστήματος χορήγησης υποτροφιών, ανανέωση πανεπιστημιακών συγγραμμάτων, ανάπτυξη πανεπιστημιακών τυπογραφείων και βιβλιοθηκών και οι μεταπτυχιακές σπουδές δύο κύκλων (master και διδακτορικού αντίστοιχα). Στόχος[6] η αποδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής στην Παιδεία και της συντηρητικής παράταξης της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Σύνθημα[7] «ακόμα πιο μπροστά – η Άνοιξη αρχίζει τώρα για εμάς».

ΠΚΣ

Στόχος των Προοδευτικών Κινήσεων Συνεργασίας[8] ο εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και το ξεπέρασμα της κρίσης του φοιτητικούς κινήματος. Προτείνουν να γίνονται οι εκλογές σε κάθε ίδρυμα σε διαφορετική ημερομηνία, να μην καταγράφονται κεντρικά τα αποτελέσματα και να γίνονται εκλογές κάθε δύο χρόνια.

Ριζοσπαστικά Σχήματα

Στόχος[9] να ακουστούν όλες οι δυνάμεις των γενικών συνελεύσεων και να αποκτήσουν ένα ενιαίο πολιτικό φορέα. Τα Ρ.Σ. είναι αντίθετα στην ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ και την ιδιωτικοποίηση ορισμένων λειτουργιών της εκπαίδευσης. Σύνθημα «προς ένα ανεξάρτητο κίνημα νεολαίας».

Φοιτητική παράταξη προσκείμενη στον Συνασπισμό (ανεξάρτητα σχήματα)

Κάλεσε[10] τους φοιτητές να συμμετάσχουν στις εκλογές στηρίζοντας όπως χαρακτηριστικά είπαν τις δυνάμεις εκείνες που αντιδρούν στη μετατροπή των εκλογών σε ‘κομματικό παζάρι’.

[1] Βλ. Θεσσαλονίκη 8/5/1991.

[2] Βλ. Θεσσαλονίκη 7/5/1991.

[3] Βλ. Θεσσαλονίκη 9/5/1991.

[4] Βλ. Θεσσαλονίκη 4/5/1991.

[5] Βλ. Θεσσαλονίκη 8/5/1991.

[6] Βλ. Θεσσαλονίκη 4/5/1991.

[7] Βλ. Θεσσαλονίκη 4/5/1991.

[8] Βλ. Ριζοσπάστης 4/5/1991.

[9] Βλ. Θεσσαλονίκη 8/5/1991.

[10] Βλ. Θεσσαλονίκη 4/5/1991.

5. Συσχετισμός παραταξιακών δυνάμεων – Συγκρούσεις με κομματικούς φορείς

Οι εκπρόσωποι τύπου του Συνασπισμού του Κ.Σ. της Ε.Φ.Ε.Ε. σε συνέντευξη τύπου ανακοίνωσαν την απόφαση των Προοδευτικών Κινήσεων Συνεργασίας να μην καταγραφούν ως σχήμα σε ενιαία στήλη κατά την καταμέτρηση των αποτελεσμάτων. Τελικά καταγράφηκαν στη στήλη «Διάφοροι». Επιπλέον, τα Ριζοσπαστικά Σχήματα εμφανίζονται σε συνεργασία σε κάποιες σχολές με τους φοιτητές του Νέου Αριστερού Ρεύματος, της ΕΚΟΝ «Ρήγας Φεραίος» αλλά και με τις Συσπειρώσεις. Και δήλωσαν ότι τα Αριστερά Αντισυναινετικά σχήματα θα καταγραφούν ως Ριζοσπαστικά Σχήματα. Η ΠΚΣ (ΡΑΝ) κατέβηκε στις εκλογές ως αυτόνομη και πολύμορφη λειτουργία σχηματισμών που αποτέλεσαν τις Προοδευτικές Κινήσεις Συνεργασίας και τα σχήματα αυτά δεν καταγράφηκαν σε κεντρική στήλη. Και τέλος την εμφάνιση τους κάνουν και οι Οικολόγοι προσαρμόζοντας το πρόγραμμα τους στα προβλήματα των φοιτητών. Οι Οικολόγοι εμφανίστηκαν σε κάποιες σχολές του ΑΠΘ και καταγράφηκαν στη στήλη «Διάφοροι».

6. Η ημέρα διεξαγωγής των εκλογών

Οι εκλογές για άλλη μια φορά διεξάγονται σε υποτονικό και αδιάφορο κλίμα καθώς αυτή τη χρονιά έχουν περιοριστεί και η ομιλίες με κεντρικά πρόσωπα πολιτικούς. Οι κάλπες άνοιξαν στις 8:25 και έκλεισαν με τη δύση του ηλίου. Επίσης δόθηκαν άδειες στους στρατευμένους φοιτητές ώστε να συμμετάσχουν στις εκλογές. Τα αποτελέσματα των εκλογών έτσι όπως προκύπτουν από τους φοιτητικούς συλλόγους της κάθε σχολής είναι τα εξής:

Σχολές/Τμήμα	Ψηφίσαντες	ΑΚ	ΔΑΠ-ΝΔΦΚ	ΠΑΣΠ	ΡΣ	ΑΛΛΟΙ
Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών	654	0	364	130	57	81
Τμήμα Μηχανολόγων και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών	660	9	260	133	121	107[1]
Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων	284	0	125	59	25	68[2]
Τμήμα Αρχιτεκτόνων	295	0	102	38	111	26[3]
Τμήμα Χημικών Μηχανικών	358	17	145	54	24	103[4]
Ιατρική	1.223	15	549	241	121	237[5]
Οδοντιατρική	526	0	254	110	91	43[6]
Κτηνιατρική	418	5	177	86	83	42[7]
Γεωπονίας	671	55	260	118	119	93[8]
Δασολογικό	312	19	131	65	53	22[9]
Γεωλογικό	148	3	65	18	0	58[10]
Νομική	1.097	8	617	226	83	114
Οικονομικό	778	0	387	249	66	39
Φιλολογίας	506	12	196	107	41	131[11]
Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	340	4	161	71	60	37
Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	206	10	89	32	71	0
Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας	135	12	41	35	42	0
Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας	100	0	25	14	21	35
Ιστορικό- Αρχαιολογικό	459	5	156	93	166	7
Παιδαγωγικό-Ψυχολογίας	325	0	85	81	63	68[12]
Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης	466	0	170	109	90	82[13]
Παιδαγωγικό προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης	348	0	125	149	51	4
Θεολογική	691	0	321	101	23	232
Χημικό	368	23	144	57	47	77[14]
Βιολογικό	203	0	75	35	16	68
Μαθηματικό	451	0	192	78	72	86[15]
Φυσικό	555	42	234	104	94	48
Φαρμακευτική	297	44	115	37	0	87[16]
Τ.Ε.Φ.Α.Α.	692	0	313	246	0	110
Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών	274	0	159	0	0	115[17]
Εικαστικό	101	0	0	0	55	35[18]
Μουσικών Σπουδών	112	0	0	0	0	110[19]
ΣΥΝΟΛΟ	14.053	283	6.037	2.876	1.866	2.365

Κανένα πρόβλημα δε καταγράφεται όσον αφορά την ΦΕΑΠΘ και την έκδοση κοινών αποτελεσμάτων σε αντίθεση με την ΕΦΕΕ. Σύμφωνα με τον πίνακα 2, η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ συγκέντρωσε το 42,9% καταμετρώντας λιγότερες ψήφους και η ΠΑΣΠ 20,4%. Ενώ τα Ριζοσπαστικά Σχήματα έλαβαν 13,2% των ψηφισάντων στο ΑΠΘ. Το ποσοστό συμμετοχής συνεχίσει να παρουσιάζει καθοδική δυναμική καθώς φαίνεται να μειώνεται η συμμετοχή κατά 2,9 μονάδες φτάνοντας το 41,1%. Το ποσοστό αποχής στο ΑΠΘ είναι για άλλη μια φορά αυξημένα και η προσπάθειες ερμηνείας τους πολλές φορές δε σχετίζεται πάντα με το φοιτητικό κίνημα. Η σχολές με τη μεγαλύτερη προσέλευση στη κάλπη είναι η Πολυτεχνική Σχολή (79,1%) και το ΤΕΦΑΑ Σερρών (61,2%) σε αντίθεση με το ΤΕΦΑΑ (28,1%) και Παιδαγωγική Σχολή (29,7%) και που έχουν τη χαμηλότερη προσέλευση. Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ «χάνει» κάποιες σχολές από την εκλογική της δύναμη, την Γερμανική και Ιταλική Γλώσσα και Φιλολογία καθώς και το Εικαστικό Τμήμα νικητής που κυριάρχησαν τα ΡΣ. Και τα τέλος στο Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης η ΠΑΣΠ.

1. ΦΕΑΠΘ

Το 8^ο Συνέδριο της ΦΕΑΠΘ ξεκίνησε στις 25 Μάιου και τελείωσε στις 29 Μάιου του 1991. Στο σύνολο των 180 εκπροσώπων των φοιτητικών συλλόγων η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ διέθετε 77 συνέδρους, η ΠΑΣΠ 41, τα σχήματα των καταλήψεων 27 και οι υπόλοιπο σύνεδροι καταγράφονται στους «διαφόρους». Εντάσεις και ακυρώσεις ψηφοδελτίων και καταγγελίες για αυθαιρεσίες εφορευτικών επιτροπών ήταν το χαρακτηριστικό του 8^ου Συνεδρίου της ΦΕΑΠΘ. Ενώ χαρακτηρίστηκε ως το πλέον «αδιάφορο συνέδριο» από τα προηγούμενα. Οι έδρες των φοιτητικών παρατάξεων της ΦΕΑΠΘ για τα επόμενα δύο χρόνια:

Φοιτητική Παράταξη	Έδρες
ΔΑΠ-ΝΔΦΚ	7
ΠΑΣΠ	4
Σχήματα Ριζοσπαστικής Αριστεράς	3
Σχήματα προσκείμενα στο ΣΥΝ	1

Παρά τις αλλαγές στους συσχετισμούς των παρατάξεων η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και η ΠΑΣΠ είναι κερδισμένες σε αυτό το συνέδριο. Τα Σχήματα Ριζοσπαστικής Αριστεράς κατάφεραν κερδίσουν 3 έδρες και οι προσκείμενοι στον ΣΥΝ μία έδρα.

[1] Πρόκειται για την «Ελ. Έκφραση» 60, «ΑΕΡΜ» 45 και της «Ομάδας Φοιτητών» 2.

[2] Πρόκειται για την «Απόκλιση».

[3] Πρόκειται για «Διάφορους» 17 και της «Ομάδας Φοιτητών» 9.

[4] Πρόκειται για το «Χαβαλές» 12 και Ανεξάρτητοι 91.

[5] Πρόκειται για την «ΟΦΙΣ» 132, «Ομάδα Φοιτητών» 11 και μια άλλα παράταξη με 94 ψήφους.

[6] Πρόκειται για την «Σ.Φ.Ο» 23, «Ομάδα Φοιτητών» 4 και «Διάφοροι» 16.

[7] Είναι το «Σ.Κ.Φ.Κ.» 42/1.

[8] Αναλυτικότητα πρόκειται για την»3 & κούκος» 33, «Σκληρό καρύδι» 8 και «Διάφοροι» 52.

[9] Η «Ανεξάρτητοι Δασολόγοι» 16 και η «Ομάδα Φοιτητών» 6.

[10] Πρόκειται για τα «καρότα» 31, «Γεωτρύπανα» 9, «Ομάδα Φοιτητών» 4 και «ΑΟΥΑ» 14.

[11] «Διάφοροι» 108, «ΕΣΟΦ» 6, «ΣΕΦ» 17.

[12] «Ανεξάρτητη Παρέμβαση» 58 και «ΕΣΟΦ» 4.

[13] «Αδέσμευτη Πρωτοβουλία» 67 και «Διάφοροι» 15.

[14] «ΑΠΧ» 34, «Χ-Ψ-Ω» 22, «Ο.Κ.Χ» 4 και «Κίνηση Συν» 17.

[15] Πρόκειται για την «Α.Α.Ε.Μ.» 47, «ΣΠΕΡΜΑ» 36 και «ΕΣ.Ο.Φ.» 3.

[16] Πρόκειται για την «Ε.Φ.Α.Π» 83 και την «Εναλλακτική Κίνηση» 4 Ωστόσο δεν είχε δοθεί η μια έδρα που αναλογούσε στην ΕΦΑΠ λόγω διαφωνιών που προέκυψαν στην εφορευτική επιτροπή.

[17] Συνεργασία της ΠΑΣΠ και Αριστερών παρατάξεων 106 και η παράταξη ΒΕΤ με ψήφους.

[18] «Πίτερ Παν» 35.

[19] Ενιαίο Ψηφοδέλτιο 110