1977
4 Φεβρουαρίου 1977
1. Το προφίλ του φοιτητή
Το 1977 ξεκινάει μια νέα εποχή που αφορά τον φοιτητή, το πανεπιστήμιο και την ίδια την κοινωνία. Αναλυτικότερα δίνεται έμφαση στην σχέση του πανεπιστημίου με την πόλη της Θεσσαλονίκης και τους πολίτες της και την συμβολή τους στην ανάπτυξη της πόλης. Είναι η πρώτη φορά που πανελλαδικά συσχετίζονται οι μέχρι τότε «ανεξάρτητες» μεταβλητές όπως το πανεπιστήμιο - και κατ’ επέκταση οι φοιτητές - με την κοινωνία. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για την σχέση τους αλλά είναι αρχή για την μελέτη του ζητήματος. Ταυτόχρονα στο «εσωτερικό» του πανεπιστημίου ξεκινάει μια νέα εποχή για το φοιτητικό κίνημα της Θεσσαλονίκης αλλά και ολόκληρου του κινήματος πανελλαδικά. Η αποχουντοποίηση της Παιδείας και συγκεκριμένα η απομάκρυνση και η τιμωρία των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι αποφάσεις «τελεσίδικες και αμετάκλητες» σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων που στην ουσία τερματίζει το θέμα της αποχουντοποίησης της Παιδείας μέσα από τις δηλώσεις του υπουργού. Βέβαια, η τελευταία σχετική κινητοποίηση των φοιτητών που καταγράφεται είναι η τριήμερη αποχή από τα μαθήματα που κήρυξε η Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας στις 6-8 Απριλίου του 1976. Ωστόσο, συνεχίζει να εκκρεμεί το θέμα του εκδημοκρατισμού της παιδείας.
Τα βασικά ιδεολογικά αλλά και πολιτικά χαρακτηριστικά του φοιτητή του 1977 όπως παρατηρούνται είναι τα εξής:
□ Έντονη ριζοσπαστικοποίηση με αριστερά χαρακτηριστικά
□ Έντονη παρουσία και παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων της χώρας και σαφέστατη διατύπωση των απόψεων και των θέσεων της παράταξης μέσα από προκηρύξεις αλλά και συνθήματα.
□ Έντονος διεθνιστικός χαρακτήρας, η αλληλεγγύη στους λαούς που δοκιμάζονταν από στρατιωτικά καθεστώτα και υποστήριξη λαϊκών και επαναστατικών κινημάτων.
□ Η ακτινοβολία και το κύρος της Δύσης χάνεται και ο αντιαμερικανισμός κυριαρχεί με διαδηλώσεις και κατ’ επέκταση αναβάθμισης του κύρους των αντιπάλων της Αμερικής στα μάτια των φοιτητών.
□ Το έντονο αίσθημα της καταπίεσης και η σφοδρότατη επιθυμία έκφρασης, διεκδίκησης και υπεράσπισης βασικών δικαιωμάτων.
□ Και αποκτά μια «νέα φωνή» μέσα από την Φοιτητική Ένωση Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Φ.Ε.Α.Π.Θ.) και μια νέα μορφή νομιμοποίησης του κινήματος μέσα από τους νόμιμους και «τοπικούς» αντιπρόσωπους που εκλέχθηκαν με δημοκρατικές διαδικασίες.
□ Σύνδεση του Φ.Κ. με την πολιτική και κοινωνική ζωή της πόλης.
Βέβαια το φοιτητικό κίνημα έχει δώσει μέχρι τώρα ανάμεικτες εικόνες σχετικά με την κατάσταση στην οποία είναι ή σε αυτή που πρόκειται να εξελιχθεί. Υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις επί του θέματος. Η μια άποψη είναι η απαισιόδοξη και κάνει λόγο για κρίση του φοιτητικού κινήματος χάρη στην παραταξικοκοποίηση του, τον κατακερματισμό των δημοκρατικών του δυνάμεων, την μεταφορά κομματικών αντιθέσεων στις παρατάξεις κ.α. Ενώ η αισιόδοξη προσέγγιση υποστηρίζει ότι πρόκειται για μια φυσιολογική εξέλιξη μετά τον αντιδικτατορικό αγώνα και υπάρχει η δυνατότητα μετατόπισης του ενδιαφέροντος του από τα γενικά ζητήματα σε εξειδικευμένα προβλήματα του φοιτητικού κόσμου.
ΑΡΧΙΚΑ | ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ | ΕΤΟΣ | ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ |
Α.Α.Σ.Π.Ε | Αντιφασιστική Αντιιμπεριαλιστική Σπουδαστική Παράταξη Ελλάδας | 1977 | πρόσκειται ιδεολογικά στο Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδος |
Δ.Ε. | Δημοκρατική Ενότητα | πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ εσωτ. Και γενικότερα στο σχήμα της Συμμαχίας Αριστερών & Προοδευτικών Δυνάμεων | |
Δ.Α.Π. –Ν.Δ.Φ.Κ. | Δημοκρατική Ανανεωτική Πορεία - Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση | πρόσκειται ιδεολογικά στην Νέα Δημοκρατία | |
Δ.Π. | Δημοκρατική Πορεία | πρόσκειται ιδεολογικά στην Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ), μετεξέλιξη της Ένωσης Κέντρου- Νέες Δυνάμεις | |
Π.Α.Σ.Π. | Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη | πρόσκειται ιδεολογικά στο ΠΑΣΟΚ | |
Π.Π.Σ.Π. | Προοδευτική Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Παράταξη | πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ (μ-λ) που προέκυψε από τη διάσπαση της ΟΜΛΕ (Οργάνωση Μαρξιστών Λενιστών Ελλάδας) σε ΚΚΕ(μ-λ) και Μ-Λ ΚΚΕ. | |
Π.Σ.Κ. | Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Κίνηση | πρόσκειται ιδεολογικά στο ΚΚΕ | |
Σ.Σ.Κ. | Συνεπής Σπουδαστική Κίνηση | πρόσκειται ιδεολογικά στο ΣΑΚΕ | |
Σ.Σ.Π. | Σοσιαλιστική Σπουδαστική Πάλη | πρόσκειται ιδεολογικά στη Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδος | |
Χ.Σ.Κ. | Χριστιανοσοσιαλιστική Κίνηση | πρόσκειται ιδεολογικά στη Χριστιανική Δημοκρατία |
Σχολές/Τμήμα | Ψηφίσαντες | ΑΑΣΠΕ | ΔΕ[1] | ΔΠ | ΔΑΠ-ΝΔΦΚ | ΠΑΣΠ | ΠΠΣΠ | ΠΣΚ | ΑΛΛΟΙ |
Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών | 857 | 77 | 251 | 25 | 84 | 184 | 63 | 161 | 12 |
Τμήμα Μηχανολόγων & Ηλεκτρολόγων Μηχανικών | 335 | 0 | 104 | 16 | 57 | 35 | 34 | 65 | 24 |
Τμήμα Αρχιτεκτόνων | 539 | 35 | 180 | 10 | 51 | 61 | 100 | 102 | 0 |
Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων | 338 | 12 | 85 | 11 | 47 | 48 | 31 | 103 | 1 |
Τμήμα Χημικών Μηχανικών | 227 | 9 | 65 | 0 | 22 | 57 | 29 | 45 | 0 |
Ιατρική | 1.376 | 0 | 329 | 81 | 248 | 338 | 90 | 290 | 0 |
Οδοντιατρική | 571 | 0 | 154 | 0 | 117 | 115 | 48 | 137 | 0 |
Κτηνιατρική | 459 | 0 | 18 | 23 | 91 | 105 | 59 | 142 | 21 |
Γεωλογικό | 290 | 1 | 71 | 0 | 42 | 80 | 21 | 75 | 0 |
Γεωπονο/δασολογική | 590 | 2 | 60 | 45 | 139 | 141 | 0 | 161 | 42 |
Νομική | 1.473 | 0 | 386 | 0 | 251 | 423 | 58 | 355 | 0 |
Οικονομικό | 1.037 | 0 | 205 | 0 | 188 | 310 | 57 | 277 | 0 |
Φιλοσοφική | 1.664 | 31 | 480 | 0 | 286 | 403 | 90 | 374 | 0 |
Θεολογική | 229 | 0 | 68 | 0 | 0 | 39 | 0 | 6 | 116 |
Βιολογικό | 206 | 0 | 72 | 0 | 22 | 30 | 9 | 73 | 0 |
Μαθηματικό | 821 | 29 | 133 | 27 | 120 | 234 | 49 | 217 | 12 |
Χημικό | 528 | 0 | 111 | 36 | 57 | 102 | 35 | 187 | 0 |
Φυσικό | 824 | 34 | 160 | 38 | 76 | 216 | 68 | 232 | 0 |
Φαρμακευτική | 451 | 2 | 79 | 74 | 52 | 43 | 81 | 120 | 0 |
Α.Β.Σ.Θ. | 1.692 | 0 | 221 | 0 | 250 | 580 | 80 | 481 | 80 |
Ε.Α.Σ.Α. | 124 | 0 | 38 | 0 | 0 | 0 | 40 | 46 | 0 |
ΣΥΝΟΛΟ | 14.631 | 239 | 3.332 | 386 | 1.305 | 3.589 | 1.042 | 3.635 | 307 |
Παράλληλα οι φοιτητές του ΑΠΘ είχαν τη δυνατότητα να εκλέξουν και τους αντιπροσώπους τους στη ΦΕΑΠΘ. Η προσπάθειες ανασύστασης του τοπικού αυτού συνδικαλιστικού οργάνου ξεκινούν από το 1975 ωστόσο το 1977 οι προσπάθειες ευοδώθηκαν. Η σύσταση[2] του θεωρήθηκε αναγκαία για τη λύση προβλημάτων που καθημερινά προέκυπταν λόγω του μεγέθους του πανεπιστημίου, για τη γρήγορη λήψη αποφάσεων, για το συντονισμό των ενεργειών των φοιτητικών συλλόγων και των σχολών του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και για την αποφασιστική εφαρμογή σε τοπική συλλογική κλίμακα των αποφάσεων των φοιτητών.
Το πρώτο μεταπολιτευτικά συνέδριο ξεκινά στις 11 Φεβρουαρίου και τα θέματα[3] που απασχόλησαν ήταν: το πρόγραμμα δράσης της ΦΕΑΠΘ, η ψήφιση του καταστατικού[4] της και η εκλογή του κεντρικού συμβουλίου.
Το πρόγραμμα δράσης όσον αφορά την πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας η ΦΕΑΠΘ και οι φοιτητές δηλώνουν αγωνιστές υπέρ της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και κοινωνικής προόδου. Στο εξωτερικό στρέφεται κατά του αμερικανικού στοιχείου και κατά τον Τούρκων που απειλούν τα κυριαρχικά δικαιώματα των Ελλήνων στο Αιγαίο.
Το Κυπριακό αποτελεί ακόμη ένα κρίσιμο ζήτημα που συνεχίζει να απασχολεί τους φοιτητές. Έτσι τονίζουν ότι «για την αντιμετώπιση της σημερινής πολιτικής κατάστασης είναι απαραίτητη η ενότητα και η συσπείρωση όλων των δημοκρατικών δυνάμεων, του λαού και της νεολαίας στη βάση της πάλης για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και για δημοκρατικές κατακτήσεις και για την αναχαίτιση της κυβερνητικής πολιτικής[5]».
Η εκπαιδευτική πολιτική αποτελεί έναν ακόμη πυλώνα στο πρόγραμμα δράσης της. Μιλούν για χειραγώγηση του Φοιτητικού Κινήματος και κατασυκοφάντηση του στο λαό. Τονίζονται οι αδυναμίες και τα προβλήματα του κινήματος ενώ στόχος του Φ.Κ. είναι η ενότητα στη δράση του.
Βασικοί στόχοι που τίθενται αφορούν στο να «μη περάσει ο αντιδραστικός και αντιεκπαιδευτικός χαρακτήρας του Ν.Π.» και θεωρείται απαραίτητη η διαμόρφωση ενός καταστατικού χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης για την κατοχύρωση του δικαιώματος την Α.Ε., κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών και γενικών αρχών δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας. Ενώ γίνεται εκτεταμένη αναφορά για βελτίωση των υποδομών και υλικοτεχνικό εξοπλισμό καθώς και για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Οι έδρες που κατανεμήθηκαν:
Φοιτητική Παράταξη |
Έδρες |
ΠΑΣΠ |
4 |
ΠΣΚ |
4 |
ΔΑ-ΔΕ |
3 |
ΔΑΠ-ΝΔΦΚ |
2 |
ΠΠΣΠ |
1 |
Δημοκρατική Πορεία |
1 |